01. Chức năng của dầu nhớt động cơ là gì ?
- Bôi trơn (giảm ma sát, chống mài mòn), chống ăn mòn, làm mát và làm sạch động cơ
02. Độ nhớt của dầu động cơ được biểu thị bằng gì ?
- Cấp độ nhớt SAE (J300). - Dầu nhớt SAE 10W, SAE 40, … là dầu đơn cấp chỉ thích hợp cho một mùa
- Dầu nhớt SAE 5W-40, SAE 20W-50, …là dầu đa cấp, có thể sử dụng quanh năm trong mọi điều kiện thời tiết
12 . Có phải khi dầu nhờn sẫm màu là lúc nên thay không?
13. Độ nhớt và chỉ số nhớt khác nhau như thế nào?
ĐỘ NHỚT (Viscosity)
Độ nhớt là thước đo sự kháng lại dung dịch thay đổi dưới tác dụng của ứng suất phân cắt. Nó thường được hiểu như là “sự đậm đặc", hay sự kháng lại dòng chảy. Vì vậy, nước "loãng" vì có độ nhớt thấp hơn, trong khi dầu thực vật lại "đậm đặc" vì có độ nhớt cao hơn.
CHỈ SỐ NHỚT (Viscosity Index)
Chỉ số nhớt là thuật ngữ dùng trong công nghiệp dầu hỏa. Nó là chỉ số biểu thị chất lượng của dầu bôi trơn, là thước đo sự thay đổi độ nhớt theo nhiệt độ. Độ nhớt của dung dịch giảm khi nhiệt độ tăng lên. Độ nhớt của dầu bôi trơn có liên quan mật thiết đến khả năng giảm sự ma sát của nó. Dầu nhớt cho xe gắn máy, xe hơi, xe tải và máy diesel phải giảm sự ma sát giữa các bộ phận động cơ khi máy được khởi động trong thời tiết lạnh (khoảng 10oC) cũng như khi máy đang chạy (lên đến 200oC). Loại dầu tốt nhất sẽ không thay đổi độ nhớt nhiều trong khoảng nhiệt độ đó, vì vậy sẽ thực hiện chức năng bôi trơn tốt hơn trong suốt quá trình hoạt động.
Chất phụ gia cải thiện chỉ số nhớt và dầu căn bản có chất lượng cao hơn đang được sử dụng rộng rãi ngày nay. Loại dầu này có chỉ số nhớt trên 100. Chỉ số nhớt của dầu tổng hợp trong khoảng từ 80 đến trên 400 tùy theo ứng dụng (loại động cơ).
Có phải SAE 20W-50 có độ nhớt cao hơn SAE 10W-40, và vì vậy nên giá của SAE 20W-50 cao hơn? Có phải SAE 20W-50 tốt hơn SAE 10W-40?
Dầu nhớt 20W50 là sản phẩm có độ nhớt cao hơn so với 10W40 chứ không có nghĩa là sẽ đắt tiền hơn hay rẻ tiền hơn. Phần nguyên liệu được sử dụng để tạo thành dầu nhớt đó, tức là dầu căn bản, và các chất phụ gia, mới là yếu tố tạo ra giá thành.
03. Có phải dầu đặc (độ nhớt cao) là dầu tốt ?
- Không. Độ nhớt được chọn để phù hợp với điều kiện thời tiết và/hoặc tính năng vận hành của động cơ.
04. Tính năng của dầu nhớt động cơ được biểu thị bằng gì ?
- Có nhiều hệ thống xếp hạng tính năng do :
- các tổ chức kỹ thuật quốc tế như API (Mỹ), ACEA ( Châu Au), JASO (Nhật)
- các nhà sản xuất động cơ (chủ yếu đối với dầu nhớt động cơ ô tô)
05. Dầu nhớt động cơ ô tô chạy xăng và dầu nhớt động cơ xe máy 4 thì có gì khác nhau ?
Trong ô tô, dầu nhớt động cơ chỉ bôi trơn động cơ nên thường được pha chế với độ nhớt thấp (có khi rất thấp, vd SAE 0W-30, SAE 0W-40) và tăng cường phụ gia giảm ma sát để bôi trơn tốt và phát huy tối đa công suất động cơ, giảm tiêu hao nhiên liệu. Do đó sử dụng dầu nhớt động cơ ô tô cho xe máy 4 thì có thể làm trượt ly hợp.
06. Dầu nhớt xe máy 2 thì (2T) và 4 thì (4T) khác nhau thế nào ? Nếu dùng sai loại dầu thì có hại cho xe không ?
Động cơ 2T và 4T khác biệt về kết cấu và kiểu bôi trơn nên cần hai loại dầu nhớt hoàn toàn khác nhau.
Dầu nhớt 2T được pha trộn với xăng theo một tỉ lệ thích hợp và đi vào buồng đốt để bôi trơn xi-lanh, pít-tông, bạc xéc-măng, vì thế bị đốt cháy cùng với nhiên liệu. Đó là kiểu bôi trơn tiêu hao toàn bộ nên dầu nhớt cần được bổ sung liên tục. Dầu nhớt 2T cần phải lỏng để dễ trộn lẫn với xăng (vì vậy trong thành phần dầu 2T có dung môi). Dầu 2T còn phải cháy sạch để ít tạo cặn làm bẩn bou-gi, pít-tông, xéc măng và tắc ống xả khí thải (ống pô) nên các phụ gia dùng cho dầu 2T cũng khác với dầu 4T.
Nếu dùng dầu 2T cho xe 4T thì động cơ có thể bị nóng hơn, mài mòn nhiều hơn và các phốt dầu có thể bị hỏng vì dung môi. Ngược lại nếu dùng dầu 4T cho xe 2T thì động cơ sẽ bị đóng nhiều cặn, dẫn đến mài mòn và hư hỏng nặng cho động cơ trong thời gian ngắn.
07. Có thể dùng dầu nhớt xe máy tay ga (Scooter)4 thì cho xe máy số 4 thì được không ? và ngược lại ?
- Xe máy tay ga vận hành nóng hơn, truyền động vô cấp bằng dây đai (không có hộp số bánh răng) và ly hợp khô; trong khi đó xe số truyền động bằng bánh răng và ly hợp ướt (có dầu).
- Dầu nhớt dùng cho xe tay ga (Scooter Oil) được thiết kế để phát huy tính năng vận hành của xe : tăng tốc nhanh, phát huy tối đa công suất, làm mát động cơ tốt hơn và giảm tiêu hao nhiên liệu. Do đó Scooter Oil thường là dầu đa cấp lỏng và có đặc tính ma sát thấp (phù hợp với tiêu chuẩn JASO MB ).
Như vậy sử dụng Scooter Oil cho xe số sẽ có thể làm trượt ly hợp (vì giảm ma sát ) khiến tổn hao công suất động cơ truyền ra bánh xe, xe sẽ không tăng tốc/giảm tốc tốt và có thể làm ly hợp chóng hỏng.
- Dầu nhớt dùng cho xe số phải cân đối tính năng bôi trơn tốt cho cả động cơ, ly hợp và hộp số nên phải có đặc tính ma sát cao hơn (phù hợp với tiêu chuẩn JASO MA) để ly hợp không bị trượt, phụ gia cực áp và chống mài mòn để bảo vệ tốt cho hộp số. Nếu dùng dầu nhớt xe số cho xe tay ga thì sẽ không phát huy được tính năng vận hành của xe tay ga như đã nói trên.
08 . Làm thế nào để chọn lựa được loại dầu nhớt thích hợp cho loại xe đang sử dụng ?
- Tham khảo chỉ dẫn của hãng sản xuất xe, thường được ghi rõ trong “Tài liệu hướng dẫn cho người sử dụng” (Owner’s Manual).
Các chỉ dẫn này thường là cấp độ nhớt SAE và cấp tính năng của dầu nhớt (API) và người sử dụng xe có thể chọn loại dầu nhớt trên thị trường có đặc tính kỹ thuật phù hợp và thương hiệu có tiếng để yên tâm về chất lượng.
09. Các sản phẩm dầu nhớt trên thị trường có cùng độ nhớt SAE và cấp tính năng API có như nhau không ?
- Sản phẩm của các hãng uy tín bảo đảm đáp ứng đúng các yêu cầu kỹ thuật qui định bởi các tiêu chuẩn SAE và API nên về cơ bản là tương đương nhau. Tuy nhiên mỗi sản phẩm của từng hãng có thể được thiết kế đặc biệt để mang lại lợi ích nổi trội hơn phù hợp với phân khúc thị trường chọn lọc.
10. Dầu nhớt dùng bao lâu thay thì vừa ? Thời gian sử dụng dầu có phụ thuộc chất lượng dầu hay không ?
- Trong quá trình sử dụng dầu nhớt sẽ bị biến chất do nhiệt (ôxi hoá, nhiệt phân), do tạp nhiễm (bụi, nước, nhiên liệu) và do phụ gia bị tiêu hao nên sau một thời gian sẽ không còn đảm bảo tính năng bôi trơn và bảo vệ động cơ, vì thề cần xả bỏ và thay mới. Như vậy thời gian sử dụng dầu dài hay ngắn tuỳ thuộc vào chất lượng dầu, điều kiện làm việc của động cơ và điều kiện môi trường chung quanh.
- Định kỳ thay dầu thường được nhà sản xuất xe khuyến cáo theo thời gian hoặc theo quãng đường, tuỳ theo giới hạn nào đến trước, trong điều kiện bình thường và với loại dầu được chỉ định mà người sử dụng cần tuân theo. Tuy nhiên trong điều kiện vận hành khắc nghiệt hoặc môi trường bất lợi, dầu cần được thay sớm hơn định kỳ hướng dẫn.
11. Việc kéo dài thời gian thay dầu quá lâu có hại gì cho động cơ không ?
- Kéo dài thời gian thay dầu quá mức sẽ làm cho động cơ bị mài mòn nhiều, đóng cặn bẩn và giảm công suất.
- Trong trường hợp phải kéo dài thời gian sử dụng dầu (không có dầu để thay hoặc quên thay dầu hoặc xe không chạy trong một thời gian dài) thì trước khi thay dầu mới cần làm sạch động cơ bằng dầu súc rửa (Flushing Oil).- Không. Độ nhớt được chọn để phù hợp với điều kiện thời tiết và/hoặc tính năng vận hành của động cơ.
04. Tính năng của dầu nhớt động cơ được biểu thị bằng gì ?
- Có nhiều hệ thống xếp hạng tính năng do :
- các tổ chức kỹ thuật quốc tế như API (Mỹ), ACEA ( Châu Au), JASO (Nhật)
- các nhà sản xuất động cơ (chủ yếu đối với dầu nhớt động cơ ô tô)
05. Dầu nhớt động cơ ô tô chạy xăng và dầu nhớt động cơ xe máy 4 thì có gì khác nhau ?
Trong ô tô, dầu nhớt động cơ chỉ bôi trơn động cơ nên thường được pha chế với độ nhớt thấp (có khi rất thấp, vd SAE 0W-30, SAE 0W-40) và tăng cường phụ gia giảm ma sát để bôi trơn tốt và phát huy tối đa công suất động cơ, giảm tiêu hao nhiên liệu. Do đó sử dụng dầu nhớt động cơ ô tô cho xe máy 4 thì có thể làm trượt ly hợp.
06. Dầu nhớt xe máy 2 thì (2T) và 4 thì (4T) khác nhau thế nào ? Nếu dùng sai loại dầu thì có hại cho xe không ?
Động cơ 2T và 4T khác biệt về kết cấu và kiểu bôi trơn nên cần hai loại dầu nhớt hoàn toàn khác nhau.
Dầu nhớt 2T được pha trộn với xăng theo một tỉ lệ thích hợp và đi vào buồng đốt để bôi trơn xi-lanh, pít-tông, bạc xéc-măng, vì thế bị đốt cháy cùng với nhiên liệu. Đó là kiểu bôi trơn tiêu hao toàn bộ nên dầu nhớt cần được bổ sung liên tục. Dầu nhớt 2T cần phải lỏng để dễ trộn lẫn với xăng (vì vậy trong thành phần dầu 2T có dung môi). Dầu 2T còn phải cháy sạch để ít tạo cặn làm bẩn bou-gi, pít-tông, xéc măng và tắc ống xả khí thải (ống pô) nên các phụ gia dùng cho dầu 2T cũng khác với dầu 4T.
Nếu dùng dầu 2T cho xe 4T thì động cơ có thể bị nóng hơn, mài mòn nhiều hơn và các phốt dầu có thể bị hỏng vì dung môi. Ngược lại nếu dùng dầu 4T cho xe 2T thì động cơ sẽ bị đóng nhiều cặn, dẫn đến mài mòn và hư hỏng nặng cho động cơ trong thời gian ngắn.
07. Có thể dùng dầu nhớt xe máy tay ga (Scooter)4 thì cho xe máy số 4 thì được không ? và ngược lại ?
- Xe máy tay ga vận hành nóng hơn, truyền động vô cấp bằng dây đai (không có hộp số bánh răng) và ly hợp khô; trong khi đó xe số truyền động bằng bánh răng và ly hợp ướt (có dầu).
- Dầu nhớt dùng cho xe tay ga (Scooter Oil) được thiết kế để phát huy tính năng vận hành của xe : tăng tốc nhanh, phát huy tối đa công suất, làm mát động cơ tốt hơn và giảm tiêu hao nhiên liệu. Do đó Scooter Oil thường là dầu đa cấp lỏng và có đặc tính ma sát thấp (phù hợp với tiêu chuẩn JASO MB ).
Như vậy sử dụng Scooter Oil cho xe số sẽ có thể làm trượt ly hợp (vì giảm ma sát ) khiến tổn hao công suất động cơ truyền ra bánh xe, xe sẽ không tăng tốc/giảm tốc tốt và có thể làm ly hợp chóng hỏng.
- Dầu nhớt dùng cho xe số phải cân đối tính năng bôi trơn tốt cho cả động cơ, ly hợp và hộp số nên phải có đặc tính ma sát cao hơn (phù hợp với tiêu chuẩn JASO MA) để ly hợp không bị trượt, phụ gia cực áp và chống mài mòn để bảo vệ tốt cho hộp số. Nếu dùng dầu nhớt xe số cho xe tay ga thì sẽ không phát huy được tính năng vận hành của xe tay ga như đã nói trên.
08 . Làm thế nào để chọn lựa được loại dầu nhớt thích hợp cho loại xe đang sử dụng ?
- Tham khảo chỉ dẫn của hãng sản xuất xe, thường được ghi rõ trong “Tài liệu hướng dẫn cho người sử dụng” (Owner’s Manual).
Các chỉ dẫn này thường là cấp độ nhớt SAE và cấp tính năng của dầu nhớt (API) và người sử dụng xe có thể chọn loại dầu nhớt trên thị trường có đặc tính kỹ thuật phù hợp và thương hiệu có tiếng để yên tâm về chất lượng.
09. Các sản phẩm dầu nhớt trên thị trường có cùng độ nhớt SAE và cấp tính năng API có như nhau không ?
- Sản phẩm của các hãng uy tín bảo đảm đáp ứng đúng các yêu cầu kỹ thuật qui định bởi các tiêu chuẩn SAE và API nên về cơ bản là tương đương nhau. Tuy nhiên mỗi sản phẩm của từng hãng có thể được thiết kế đặc biệt để mang lại lợi ích nổi trội hơn phù hợp với phân khúc thị trường chọn lọc.
10. Dầu nhớt dùng bao lâu thay thì vừa ? Thời gian sử dụng dầu có phụ thuộc chất lượng dầu hay không ?
- Trong quá trình sử dụng dầu nhớt sẽ bị biến chất do nhiệt (ôxi hoá, nhiệt phân), do tạp nhiễm (bụi, nước, nhiên liệu) và do phụ gia bị tiêu hao nên sau một thời gian sẽ không còn đảm bảo tính năng bôi trơn và bảo vệ động cơ, vì thề cần xả bỏ và thay mới. Như vậy thời gian sử dụng dầu dài hay ngắn tuỳ thuộc vào chất lượng dầu, điều kiện làm việc của động cơ và điều kiện môi trường chung quanh.
- Định kỳ thay dầu thường được nhà sản xuất xe khuyến cáo theo thời gian hoặc theo quãng đường, tuỳ theo giới hạn nào đến trước, trong điều kiện bình thường và với loại dầu được chỉ định mà người sử dụng cần tuân theo. Tuy nhiên trong điều kiện vận hành khắc nghiệt hoặc môi trường bất lợi, dầu cần được thay sớm hơn định kỳ hướng dẫn.
11. Việc kéo dài thời gian thay dầu quá lâu có hại gì cho động cơ không ?
- Kéo dài thời gian thay dầu quá mức sẽ làm cho động cơ bị mài mòn nhiều, đóng cặn bẩn và giảm công suất.
12 . Có phải khi dầu nhờn sẫm màu là lúc nên thay không?
Nếu là người cưng xe, muốn xe luôn luôn hoạt động hoàn hảo và thường xuyên kiểm tra dầu nhờn bằng que thăm dò, khi phát hiện ở đầu que thăm dầu nhờn đã chuyển sang màu sẫm, không còn giữ được màu hổ phách như lúc mới thay, chúng ta cho rằng dầu nhờn quá bẩn và quyết định cần thay dầu nhờn mới. Điều đó đúng không?
Điều này là sai, vì hiện nay trong dầu nhờn được nhà sản xuất bổ sung các chất phụ gia, trong số này có chất tẩy rửa. Phụ gia tẩy rửa hòa tan ngay những muội than đóng ở vách xy lanh khiến đầu nhờn nhanh chóng hóa thành màu tối. Nhưng điều này không ảnh hưởng đến khả năng bôi trơn và bảo vệ bề mặt kim loại trong động cơ của dầu nhờn.
Tất nhiên đến một lúc nào đó chúng ta phải thay dầu nhờn do dầu đã trở nên bão hòa những hạt vật chất lơ lửng. Tuy nhiên thời gian thay dầu nhờn phải tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất xe chứ không phải căn cứ vào màu sắc dầu nhờn trên que thăm nhớt.
ĐỘ NHỚT (Viscosity)
Độ nhớt là thước đo sự kháng lại dung dịch thay đổi dưới tác dụng của ứng suất phân cắt. Nó thường được hiểu như là “sự đậm đặc", hay sự kháng lại dòng chảy. Vì vậy, nước "loãng" vì có độ nhớt thấp hơn, trong khi dầu thực vật lại "đậm đặc" vì có độ nhớt cao hơn.
CHỈ SỐ NHỚT (Viscosity Index)
Chỉ số nhớt là thuật ngữ dùng trong công nghiệp dầu hỏa. Nó là chỉ số biểu thị chất lượng của dầu bôi trơn, là thước đo sự thay đổi độ nhớt theo nhiệt độ. Độ nhớt của dung dịch giảm khi nhiệt độ tăng lên. Độ nhớt của dầu bôi trơn có liên quan mật thiết đến khả năng giảm sự ma sát của nó. Dầu nhớt cho xe gắn máy, xe hơi, xe tải và máy diesel phải giảm sự ma sát giữa các bộ phận động cơ khi máy được khởi động trong thời tiết lạnh (khoảng 10oC) cũng như khi máy đang chạy (lên đến 200oC). Loại dầu tốt nhất sẽ không thay đổi độ nhớt nhiều trong khoảng nhiệt độ đó, vì vậy sẽ thực hiện chức năng bôi trơn tốt hơn trong suốt quá trình hoạt động.
Chất phụ gia cải thiện chỉ số nhớt và dầu căn bản có chất lượng cao hơn đang được sử dụng rộng rãi ngày nay. Loại dầu này có chỉ số nhớt trên 100. Chỉ số nhớt của dầu tổng hợp trong khoảng từ 80 đến trên 400 tùy theo ứng dụng (loại động cơ).
Có phải SAE 20W-50 có độ nhớt cao hơn SAE 10W-40, và vì vậy nên giá của SAE 20W-50 cao hơn? Có phải SAE 20W-50 tốt hơn SAE 10W-40?
Dầu nhớt 20W50 là sản phẩm có độ nhớt cao hơn so với 10W40 chứ không có nghĩa là sẽ đắt tiền hơn hay rẻ tiền hơn. Phần nguyên liệu được sử dụng để tạo thành dầu nhớt đó, tức là dầu căn bản, và các chất phụ gia, mới là yếu tố tạo ra giá thành.
Công ty Yên Hưng là 1 trong 3 nhà phân phối chính hãng dầu nhớt công nghiệp Shell tại Việt Nam. Chúng tôi chuyên phân phối tới tận tay khách hàng những sản phẩm dầu nhớt sau: dầu máy nén khí, dầu bánh răng, mỡ bôi trơn, dầu tuần hoàn, dầu cắt gọt, mỡ chịu nhiệt . . . Hân hạnh được phục vụ quý khách hàng.
Trả lờiXóa